اثبات سهام (Proof Of Stake) چیست؟ + ویدیو

دردنیای ارزهای دیجیتال، یکی از چالش‌های اصلی، حفظ امنیت و اعتبار شبکه‌ها است. برای حل این مشکل، الگوریتم‌های مختلفی طراحی شده‌اند که یکی از مهم‌ترین و پرکاربردترین آن‌ها، الگوریتم اثبات سهام است. الگوریتم PoS به شبکه‌های بلاک چین کمک می‌کند تا بدون نیاز به مصرف انرژی زیاد، تراکنش‌ها را به‌طور ایمن تأیید کنند.

اثبات سهام یکی از روش‌های محبوب برای رسیدن به اجماع در شبکه‌های ارز دیجیتال است که به کاربران اجازه می‌دهد تا با استیکینگ ارزهای دیجیتال خود پاداش دریافت کنند. بسیاری از ارزهای مبتنی بر اثبات سهام مانند اتریوم و کاردانو برای تقویت امنیت و مقیاس‌پذیری شبکه خود از این الگوریتم بهره می‌برند. علاوه بر کاهش هزینه‌ها، امنیت در اثبات سهام یکی از شاخص‌های حائز اهمیت است.

الگوریتم اجماع چیست و چرا مهم است؟

الگوریتم اجماع، مانند یک تصمیم‌گیری گروهی بدون رهبر است. تصور کنید دانش‌آموزان می‌خواهند نمرات خود را ثبت کنند؛ الگوریتم اجماع روشی است که به آن‌ها کمک می‌کند بدون تقلب و با توافق جمعی، نمرات درست را مشخص کنند. این الگوریتم در بلاکچین هم کاربرد دارد و کمک می‌کند تا تراکنش‌های درست از نادرست تشخیص داده شوند. این روش همان چیزی است که به آن الگوریتم اجماع (Consensus Algorithm) می‌گوییم.

در دنیای بلاک چین (Blockchain) هم همین مسئله وجود دارد. وقتی کسی یک ارز دیجیتال به دیگری می‌فرستد، همه اعضای شبکه باید مطمئن شوند که این تراکنش واقعی است و فرستنده قبلاً این پول را خرج نکرده. الگوریتم اجماع با استفاده از قوانین مشخص، کمک می‌کند اعضای شبکه با هم به توافق برسند که کدام تراکنش درست است و کدام نادرست.

الگوریتم اجماع به‌زبان ساده

به زبان ساده، الگوریتم اجماع مانند رأی‌گیری میان اعضای شبکه عمل می‌کند، با این تفاوت که این رأی‌گیری خودکار، سریع و ایمن است. بدون وجود چنین الگوریتمی، بلاک چین نمی‌توانست قابل اعتماد و امن باقی بماند.

الگوریتم اجماع روشی است که به شرکت‌کنندگان یک شبکه اجازه می‌دهد بر سر وضعیت درست اطلاعات به توافق برسند. در بلاک چین، این الگوریتم تضمین می‌کند که همه تراکنش‌ها معتبر هستند و هیچ فرد یا گروهی نمی‌تواند اطلاعات را به نفع خود تغییر دهد. در واقع الگوریتم اجماع به شبکه کمک می‌کند بدون نیاز به یک نهاد مرکزی، ایمن و هماهنگ باقی بماند.

چالش‌های الگوریتم‌های اجماع

با وجود مزایای فراوان، الگوریتم‌های اجماع چالش‌هایی نیز دارند. برخی از آن‌ها، مانند «اثبات کار»، مصرف انرژی بالایی دارند. برخی دیگر، مانند «اثبات سهام»، ممکن است در برابر حملات خاص آسیب‌پذیر باشند. همچنین، مقیاس‌پذیری، یعنی توانایی پردازش تعداد زیادی تراکنش در ثانیه، یکی دیگر از چالش‌های مهم در طراحی الگوریتم‌های اجماع است.

علاوه بر این، الگوریتم‌های تحمل خطای بیزانسی (BFT) با پیچیدگی‌های پیاده‌سازی و نیاز به تعداد زیادی پیام برای دستیابی به اجماع روبرو هستند که می‌تواند عملکرد را تحت فشار قرار دهد. الگوریتم‌های مبتنی بر DAG مانند هش‌گراف، با چالش‌هایی در تضمین نهایی بودن تراکنش‌ها و جلوگیری از حملات سیبل مواجه‌اند. هر الگوریتم، بسته به طراحی و کاربردش، مجموعه‌ای از نقاط قوت و ضعف دارد.

برای مقابله با این چالش‌ها، محققان و توسعه‌دهندگان به دنبال راهکارهای نوآورانه هستند. به عنوان مثال، الگوریتم‌های اجماع ترکیبی تلاش می‌کنند تا مزایای الگوریتم‌های مختلف را ترکیب کرده و معایب آن‌ها را کاهش دهند. راهکارهای لایه دوم، مانند کانال‌های پرداخت، می‌توانند بار تراکنش‌ها را از زنجیره اصلی کاهش داده و مقیاس‌پذیری را بهبود بخشند. همچنین، تحقیقات در زمینه الگوریتم‌های اجماع با مصرف انرژی پایین‌تر، مانند «اثبات سهام نمایندگی شده»، ادامه دارد.

الگوریتم اجماع اثبات سهام چیست؟

مکانیزم اثبات سهام (Proof of Stake) روشی است که در بلاک چین برای تأیید تراکنش‌ها و ساخت بلاک‌های جدید استفاده می‌شود. در این روش، کاربران مقداری از ارز دیجیتال خود را قفل یا به اصطلاح استیک می‌کنند. این توکن‌های قفل شده باعث می‌شود که کاربر به عنوان اعتبارسنج انتخاب شود و در ازای کمک به شبکه، پاداش بگیرد.

در اثبات سهام، هرچه فرد توکن بیشتری استیک کرده باشد، شانس بیشتری برای انتخاب شدن و دریافت پاداش دارد. این مدل نسبت به روش‌های قدیمی مثل اثبات کار، انرژی کمتری مصرف می‌کند و هزینه‌های پایین‌تری دارد. البته چون قدرت اعتبارسنجی به مقدار دارایی وابسته است، خطر تمرکز بیشتر از روش‌های دیگر وجود دارد.

نمونه‌های الگوریتم اجماع اثبات سهام

برای درک بهتر، بلاک چین‌هایی مانند کاردانو (Cardano) و تزوس (Tezos) از الگوریتم اثبات سهام استفاده می‌کنند. در کاردانو، دارندگان توکن ADA می‌توانند توکن‌های خود را استیک کرده و در فرایند انتخاب بلاک شرکت کنند. تزوس نیز به کاربران اجازه می‌دهد تا توکن‌های XTZ خود را به نمایندگان (Delegates) واگذار کنند، و این نمایندگان به نیابت از آن‌ها در فرایند اجماع شرکت می‌کنند و پاداش را با آن‌ها تقسیم می‌کنند.

اتریوم (Ethereum) نیز به سمت استفاده از اثبات سهام حرکت کرده است. در این مدل، کاربران با استیک کردن ۳۲ اتر (ETH)، می‌توانند به عنوان اعتبارسنج فعالیت کنند و در ازای تأیید تراکنش‌ها و ایجاد بلاک‌های جدید، پاداش دریافت کنند. این تغییر به کاهش مصرف انرژی و افزایش مقیاس‌پذیری شبکه کمک می‌کند.

اثبات سهام چگونه کار می‌کند؟

مکانیزم اثبات سهام به این صورت عمل می‌کند که کاربران بخشی از ارز دیجیتال خود را به عنوان وثیقه استیک می‌کنند. این توکن‌ها برای مدتی قفل می‌شوند و به این ترتیب، کاربران شانس اعتبارسنجی تراکنش‌ها را پیدا می‌کنند. هرچه مقدار توکن استیک‌شده بیشتر باشد، شانس کاربر برای انتخاب شدن به عنوان اعتبارسنج افزایش می‌یابد.

برای مثال، فرض کنید چند نفر قصد دارند تراکنش جدیدی را تأیید کنند. اگر هر کدام یک توکن استیک کرده باشند، شانس هر کدام برابر خواهد بود. اما اگر یک نفر سه توکن استیک کند، شانس او برای انتخاب شدن به عنوان اعتبارسنج بیشتر خواهد بود. در نهایت، با انتخاب تصادفی و بر اساس میزان استیک‌شده، تراکنش‌ها تأیید می‌شوند و پاداش به اعتبارسنج‌ها تعلق می‌گیرد.

اثبات سهام با وجود مزایا، ریسک‌هایی نیز دارد. کاهش ارزش ارز دیجیتال استیک‌شده، جریمه شدن به دلیل خطاهای اعتبارسنجی (Slashing)، و خطرات امنیتی مرتبط با استخرهای استیکینگ از جمله این ریسک‌ها هستند. برای کاهش این خطرات، انتخاب ارزهای دیجیتال معتبر، بررسی دقیق استخرهای استیکینگ، و استفاده از کیف پول‌های امن توصیه می‌شود.

مفهوم استیکینگ و اعتبارسنجی

استیکینگ (Staking) در اثبات سهام به معنی قفل کردن مقداری ارز دیجیتال است تا به این ترتیب کاربران شانس اعتبارسنجی تراکنش‌ها را پیدا کنند. زمانی که کاربران توکن‌های خود را استیک می‌کنند، به نوعی در شبکه سرمایه‌گذاری کرده و برای تأیید تراکنش‌ها انتخاب می‌شوند. این عمل همانند گذاشتن وثیقه برای اعتبارسنجی معتبر است.

اعتبارسنجی به فرآیندی گفته می‌شود که در آن کاربران تأیید می‌کنند که تراکنش‌ها و بلاک‌ها معتبر هستند. در سیستم اثبات سهام، هر کاربری که اعتبار لازم را داشته باشد و توکن‌های بیشتری استیک کرده باشد، شانس بیشتری برای انتخاب شدن دارد. این روند باعث می‌شود که فقط افراد مسئول و معتبر در شبکه نقشی فعال ایفا کنند.

فرآیند و معیارهای انتخاب اعتبارسنج

فرآیند انتخاب اعتبارسنج‌ها در اثبات سهام شامل سه معیار اصلی است: مقدار سهام استیک‌شده، سن سهام، و تصادفی‌سازی. ابتدا، هر کاربری که میزان بیشتری از ارز خود را استیک کرده باشد، شانس بیشتری برای انتخاب شدن دارد. همچنین، اگر توکن‌های استیک‌شده مدت زمان بیشتری در شبکه قفل باشند، شانس انتخاب‌شدن بیشتر است.

در نهایت، سیستم تصادفی‌سازی یا قرعه‌کشی به کار می‌آید تا شانس تمامی اعتبارسنج‌ها برای انتخاب شدن برابر شود و شبکه از تمرکز قدرت جلوگیری کند. این فرآیند به گونه‌ای طراحی شده که هم شانس افراد با سهام بیشتر، بالاتر برود و هم به طور عادلانه افراد دیگر هم فرصت مشارکت داشته باشند.

یک نکته‌ی دیگر این است که معامله‌گران می‌توانند وارد استخرهای استیکینگ شوند؛ جایی که چند نفر با هم جمع می‌شوند تا حداقل مقدار موردنیاز برای اعتبارسنج شدن را تأمین کنند. وقتی یک استخر انتخاب می‌شود، پاداش بین اعضا و صاحب استخر تقسیم می‌شود.

تولید بلاک و دریافت پاداش

در مکانیزم اثبات سهام، تولید بلاک‌ها توسط اعتبارسنج‌ها انجام می‌شود. هرگاه که اعتبارسنج‌ها تراکنشی را تأیید کنند، یک بلاک جدید به بلاک چین اضافه می‌شود. به ازای این کار، آن‌ها پاداش دریافت می‌کنند که معمولاً به صورت ارز دیجیتال است. مقدار پاداش به میزان استیک و فعالیت اعتبارسنج‌ها بستگی دارد.

این فرآیند باعث می‌شود که اعتبارسنج‌ها به طور فعال در شبکه شرکت کرده و امنیت آن را تأمین کنند. پاداش‌هایی که اعتبارسنج‌ها دریافت می‌کنند، انگیزه‌ای برای ادامه فعالیت و مشارکت در تأیید تراکنش‌ها ایجاد می‌کند.

امنیت و مجازات (Slashing)

امنیت در سیستم اثبات سهام از طریق مکانیزم مجازات یا اسلشینگ تأمین می‌شود. اگر یک اعتبارسنج به اشتباه تراکنشی را تأیید کند یا در فرآیند اعتبارسنجی تقلب کند، بخشی از توکن‌های استیک‌شده او از بین می‌رود. این مجازات باعث می‌شود که اعتبارسنج‌ها از انجام هرگونه تقلب اجتناب کنند و شبکه امن باقی بماند.

مکانیزم اسلشینگ به عنوان یک راه‌حل برای حفظ امنیت شبکه طراحی شده است. به این ترتیب، هر اعتبارسنج می‌داند که اگر قوانین شبکه را زیر پا بگذارد، بخشی از دارایی‌های خود را از دست خواهد داد.

انواع الگوریتم اثبات سهام

الگوریتم‌های مختلف اثبات سهام در بلاک چین‌ها به‌کار می‌روند تا نحوه‌ی تأیید تراکنش‌ها و امنیت شبکه را به شیوه‌های مختلفی پیاده‌سازی کنند. در این بخش به بررسی انواع مختلف این الگوریتم‌ها پرداخته می‌شود که هرکدام ویژگی‌ها و مزایای خاص خود را دارند.

اثبات سهام کلاسیک

اثبات سهام کلاسیک (PoS) به شیوه‌ای اشاره دارد که در آن کاربران با استیک کردن توکن‌های خود، به عنوان اعتبارسنج انتخاب می‌شوند. این سیستم بر اساس مقدار سهام استیک‌شده در بلاک چین کار می‌کند و هرچه یک کاربر توکن بیشتری استیک کرده باشد، شانس بیشتری برای اعتبارسنجی تراکنش‌ها خواهد داشت. این مدل به‌طور معمول برای شبکه‌هایی مانند اتریوم ۲ و کاردانو استفاده می‌شود.

بیشتر بخوانید: اتریوم ۲ چیست؟

اثبات سهام نمایندگی‌شده (DPoS)

اثبات سهام نمایندگی‌شده یا نیابتی (Delegated Proof of Stake – DPoS) مدلی است که در آن کاربران به‌جای تأیید تراکنش‌ها به‌طور مستقیم، نمایندگان خود را انتخاب می‌کنند. این نمایندگان مسئول تأیید تراکنش‌ها و تولید بلاک‌ها هستند. مدل DPoS باعث کاهش زمان تأیید تراکنش‌ها و افزایش مقیاس‌پذیری شبکه می‌شود. ترون (Tron) و بیت شیرز (Bitshares) از شبکه‌هایی هستند که از این الگوریتم استفاده می‌کنند.

بیشتر بخوانید: اثبات سهام نمایندگی‌شده (DPoS) چیست؟

اثبات سهام استیجاری (LPoS)

اثبات سهام استیجاری (Leased Proof of Stake – LPoS) یک مدل خاص از اثبات سهام است که در آن کاربران توکن‌های خود را به دیگر اعتبارسنج‌ها قرض می‌دهند تا شانس بیشتری برای انتخاب شدن به‌عنوان اعتبارسنج داشته باشند. در این مدل، کاربران می‌توانند توکن‌های خود را به دیگران اجاره دهند و از آن طریق پاداش دریافت کنند.

اثبات سهام ترکیبی یا هیبرید (Hybrid Proof of Stake)

اثبات سهام ترکیبی یا هیبرید الگوریتمی است که ترکیبی از اثبات سهام و اثبات کار (Proof of Work یا به اختصار PoW) را به‌کار می‌برد. این مدل از مزایای هر دو روش بهره می‌برد و به‌طور همزمان امنیت و مقیاس‌پذیری شبکه را تضمین می‌کند. در این سیستم، شبکه به‌طور تصادفی از اعتبارسنج‌ها برای تولید بلاک‌ها استفاده می‌کند و در عین حال از اثبات کار برای افزایش امنیت شبکه استفاده می‌کند.

بیشتر بخوانید: اثبات کار (PoW) چیست؟

مزایای الگوریتم اثبات سهام نسبت به اثبات کار

الگوریتم اثبات سهام در مقایسه با اثبات کار، مزایای قابل توجهی برای بلاک چین‌ها و کاربران به همراه دارد. این مزایا باعث شده که بسیاری از پروژه‌های جدید، اثبات سهام را به عنوان الگوریتم اجماع اصلی خود انتخاب کنند.

کاهش مصرف انرژی

یکی از مهم‌ترین برتری‌های اثبات سهام، مصرف بسیار کمتر انرژی نسبت به اثبات کار است. در PoW، استخراج‌کنندگان نیاز به دستگاه‌های سخت‌افزاری قدرتمند و مصرف برق بالا دارند، اما در PoS، صرفاً با قفل کردن دارایی‌ها در شبکه می‌توان به اعتبارسنجی پرداخت. این روش، آسیب زیست‌محیطی بلاک چین‌ها را به شدت کاهش می‌دهد.

بیشتر بخوانید: ماینینگ چیست؟

مقیاس‌پذیری بالاتر

اثبات سهام امکان پردازش تعداد بیشتری تراکنش در زمان کمتر را فراهم می‌کند. برخلاف اثبات کار که سرعت شبکه را به شدت محدود می‌کند، در PoS به دلیل نبود نیاز به حل مسائل پیچیده ریاضی، شبکه می‌تواند آسان‌تر کار کند و پاسخگوی کاربران بیشتری باشد.

بیشتر بخوانید: مقیاس پذیری در بلاک چین چیست؟

تسهیل مشارکت در شبکه

در الگوریتم اثبات سهام، هر فردی که مقداری ارز دیجیتال در اختیار دارد، می‌تواند با استیک کردن دارایی خود در اعتبارسنجی تراکنش‌ها مشارکت کند. این موضوع باعث شده ورود به فرایند اجماع بسیار ساده‌تر باشد و افراد بیشتری بتوانند در تامین امنیت شبکه نقش داشته باشند.

امکان کسب درآمد منفعل (Passive Income)

در اثبات سهام، کاربران می‌توانند بدون نیاز به فعالیت مداوم، با استیک کردن دارایی‌های خود، پاداش دریافت کنند. این درآمد منفعل باعث شده که بسیاری از سرمایه‌گذاران به استیک کردن به عنوان راهی برای افزایش دارایی خود بدون ریسک بالای معاملات مستقیم نگاه کنند.

مقایسه اثبات سهام با اثبات کار

الگوریتم‌های اثبات سهام (PoS) و اثبات کار (PoW) هر دو برای تامین امنیت شبکه‌های بلاک چینی طراحی شده‌اند، اما عملکرد و ویژگی‌های آن‌ها تفاوت‌های چشمگیری دارد. در ادامه، این دو الگوریتم را از جنبه‌های مختلف با هم مقایسه می‌کنیم:

اثبات کار با تکیه بر قدرت محاسباتی امنیت بالایی ایجاد می‌کند، اما هزینه‌های زیاد و مصرف بالای انرژی از معایب آن است. در مقابل، اثبات سهام با مصرف انرژی بسیار کمتر و امکان مشارکت گسترده‌تر، راهکاری مقیاس‌پذیرتر برای آینده بلاک چین‌ها ارائه می‌دهد.

کدام ارزها از اثبات سهام استفاده می‌کنند؟

امروزه بسیاری از ارزهای دیجیتال محبوب از الگوریتم اثبات سهام برای تامین امنیت شبکه و پردازش تراکنش‌ها استفاده می‌کنند. در ادامه چند نمونه از برجسته‌ترین پروژه‌هایی که بر پایه این الگوریتم فعالیت می‌کنند را معرفی می‌کنیم. البته این فهرست محدود به همین چند ارز نیست و ارزهای زیادی از این روش بهره می‌برند.

اتریوم ۲

اتریوم پس از ارتقای بزرگ خود موسوم به «مرج» به اتریوم ۲ منتقل شد و از اثبات کار به اثبات سهام تغییر پیدا کرد. این تغییر باعث شد مصرف انرژی شبکه به طور چشمگیری کاهش یابد و امکان مشارکت کاربران بیشتری در فرآیند اعتبارسنجی فراهم شود.

بیشتر بخوانید: مرج اتریوم چیست؟

سولانا

سولانا یکی از بلاک چین‌های پرسرعت و مقیاس‌پذیر است که از الگوریتم ترکیبی اثبات سهام و اثبات تاریخ (PoH) استفاده می‌کند. این ترکیب به سولانا اجازه داده است که تراکنش‌ها را با سرعت بسیار بالا و کارمزد پایین پردازش کند.

کاردانو

کاردانو یک پروژه مبتنی بر تحقیق علمی و داوری آکادمیک است که از الگوریتم اثبات سهام خاص خود با نام Ouroboros استفاده می‌کند. این شبکه با هدف ایجاد یک بلاک چین پایدار، ایمن و مقیاس‌پذیر توسعه یافته است.

تون کوین

تون کوین ارز دیجیتال شبکه TON (The Open Network) است که از اثبات سهام برای تایید تراکنش‌ها و تولید بلاک استفاده می‌کند. این پروژه که ابتدا توسط تیم تلگرام راه‌اندازی شده بود، اکنون توسط جامعه کاربران توسعه داده می‌شود.

تزوس

تزوس یکی دیگر از بلاک چین‌های مبتنی بر اثبات سهام است که قابلیت ارتقای خودکار (On-Chain Governance) را در ساختار خود گنجانده است. دارندگان توکن XTZ می‌توانند در فرآیند تایید بلاک‌ها و تصمیم‌گیری‌های شبکه مشارکت کنند.

علاوه بر این پروژه‌ها، بلاک چین‌های دیگری مانند پولکادات (Polkadot)، اولانچ (Avalanche)، الگوراند (Algorand)، کازماس (Cosmos) و نییر پروتکل (NEAR Protocol) نیز از مدل‌های مختلف اثبات سهام بهره می‌برند.

چگونه در PoS شرکت کنیم؟ راهنمای استیکینگ برای کاربران

اثبات سهام (PoS) به کاربران اجازه می‌دهد با قفل کردن ارزهای دیجیتال خود در شبکه، هم به امنیت بلاک چین کمک کنند و هم پاداش دریافت نمایند. برای این کار چند روش مختلف وجود دارد که بسته به هدف و میزان سرمایه کاربر انتخاب می‌شود.

چه ارزهایی را می‌توان استیک کرد؟

امروزه بسیاری از ارزهای دیجیتال بزرگ و معتبر امکان استیکینگ را فراهم کرده‌اند. از جمله مهم‌ترین گزینه‌ها می‌توان به اتریوم (ETH)، کاردانو (ADA)، سولانا (SOL)، پولکادات (DOT)، الگوراند (ALGO) و تزوس (XTZ) اشاره کرد. هر کدام از این ارزها شرایط خاص خود را برای استیکینگ دارند.

چطور اعتبارسنج شویم؟

برای تبدیل شدن به اعتبارسنج (Validator) معمولا باید حداقل مقدار مشخصی از یک ارز را استیک کرد. مثلا در شبکه اتریوم ۲، نیاز به حداقل ۳۲ واحد ETH است. علاوه بر تامین این حداقل، باید یک سرور همیشه آنلاین و ایمن داشت تا در فرآیند اعتبارسنجی بدون وقفه شرکت کرد. در صورت عدم رعایت شرایط، ممکن است کاربر با جریمه یا اسلشینگ (Slashing) مواجه شود.

استیکینگ در کیف پول‌ها و صرافی‌ها

کاربرانی که نمی‌خواهند مستقیم اعتبارسنج شوند، می‌توانند از کیف پول‌های دیجیتال یا صرافی‌ها برای استیکینگ استفاده کنند. بسیاری از کیف پول‌ها مانند کیف پول اتمیک (Atomic Wallet) یا لجر (Ledger Live) امکان استیک آسان را فراهم کرده‌اند. همچنین صرافی‌هایی مثل بایننس، کوین‌بیس و کراکن سرویس‌های استیکینگ با درصدهای مختلف سود ارائه می‌دهند.

معایب و چالش‌های الگوریتم PoS

الگوریتم اثبات سهام با وجود مزایای فراوان، همچنان معایبی دارد که می‌تواند بر عملکرد شبکه تأثیر بگذارد. مهم‌ترین نگرانی‌ها شامل تمرکز قدرت، تهدیدات امنیتی و وابستگی به رفتار اعتبارسنج‌ها است.

• همچنین در برخی پروژه‌ها، توکنومیکس نامناسب می‌تواند ساختار توزیع توکن‌ها را به ضرر تمرکززدایی تغییر دهد. این مشکلات در بلندمدت می‌تواند ارزش و اعتبار شبکه را کاهش دهد. به‌طور خلاصه معایب الگوریتم اثبات سهام به صورت زیر است:
  تمرکز قدرت (ثروت بیشتر = کنترل بیشتر)
• حمله Nothing at Stake (نبود بازدارندگی)
• نیاز به انتخاب اعتبارسنج‌های قابل اعتماد
• مشکلات تمرکز در پروژه‌هایی با توکنومیکس ضعیف
• تهدیدات امنیتی
• وابستگی به رفتار اعتبارسنج‌ها
• امکان تایید تراکنش‌های اشتباه
• امکان سانسور اطلاعات
• کاهش نقش کاربران کوچک در حاکمیت

ثروت بیشتر = کنترل بیشتر؟

در PoS افرادی که دارایی بیشتری استیک کرده‌اند، شانس بالاتری برای تایید بلاک‌ها و دریافت پاداش دارند. این موضوع به شکل‌گیری تمرکز قدرت در دست تعداد کمی از نودهای بزرگ منجر می‌شود.

چنین وضعیتی می‌تواند اهداف اصلی بلاک چین، مانند برابری فرصت و غیرمتمرکزسازی، را زیر سوال ببرد و در نهایت آسیب‌هایی جدی به اکوسیستم وارد کند.

حمله Nothing at Stake

مسئله «نبود بازدارندگی» (Nothing at Stake) یک تهدید امنیتی در الگوریتم اثبات سهام است که در زمان ایجاد فورک‌های بلا ‌چین ظاهر می‌شود. در این حالت، نودهای اعتبارسنج به دلیل نداشتن هزینه پردازشی، ممکن است همزمان روی چندین زنجیره فعالیت کنند تا شانس بقای خود را افزایش دهند. این رفتار می‌تواند باعث ادامه حیات چند زنجیره به طور هم‌زمان شود و امنیت شبکه را تضعیف کند.

در صورتی که نودهای خرابکار روی زنجیره‌ای با تراکنش‌های مخرب فعالیت بیشتری داشته باشند، آن زنجیره می‌تواند به بلندترین زنجیره تبدیل شود. این وضعیت ممکن است منجر به حملاتی مانند دابل اسپند شود. البته تاکنون چنین حمله‌ای در شبکه‌های اثبات سهام رخ نداده و بیشتر به عنوان یک چالش نظری توسط توسعه‌دهندگان مطرح شده است.

نیاز به انتخاب اعتبارسنج‌های قابل اعتماد

در الگوریتم PoS، امنیت شبکه تا حد زیادی به اعتبارسنج‌های منتخب بستگی دارد. اگر اعتبارسنج‌های مخرب به شبکه راه یابند، امکان تایید تراکنش‌های اشتباه یا سانسور اطلاعات وجود دارد.

به همین دلیل، کاربران باید در انتخاب اعتبارسنج‌ها به شفافیت، سابقه فعالیت و رفتارهای پیشین آن‌ها توجه ویژه‌ای داشته باشند تا ریسک‌های احتمالی کاهش یابد.

مشکلات تمرکز در پروژه‌هایی با توکنومیکس ضعیف

طراحی نامناسب توکنومیکس می‌تواند موجب شود که تعداد محدودی از نهنگ‌ها مالکیت عمده توکن‌ها را در اختیار داشته باشند. این اتفاق ساختار تصمیم‌گیری شبکه را به شدت متمرکز می‌کند.

در چنین پروژه‌هایی، کاربران کوچک عملاً نقشی در حاکمیت نخواهند داشت و تصمیمات کلیدی توسط گروه کوچکی کنترل می‌شود. این روند مغایر با اصول اصلی بلاک چین‌های باز است.

آینده الگوریتم اجماع اثبات سهام

با توجه به مزایای قابل توجه این الگوریتم مانند مصرف انرژی کمتر و مقیاس‌پذیری بالاتر نسبت به اثبات کار، بسیاری از پروژه‌های بلاک چین به سمت استفاده از آن حرکت کرده‌اند. به عنوان مثال، انتقال اتریوم به نسخه ۲ با استفاده از PoS نشان‌دهنده تعهد به این الگوریتم و پتانسیل آن برای تبدیل شدن به استاندارد اصلی در بلاک چین‌ها است.

این الگوریتم به طور خاص در زمینه‌های بهبود سرعت تراکنش و کاهش هزینه‌ها در حال تبدیل شدن به یک گزینه مناسب برای پروژه‌های مختلف است. از آنجایی که PoS نیاز به منابع پردازشی زیادی ندارد، کاربران می‌توانند بدون نیاز به تجهیزات سخت‌افزاری پیچیده در فرآیند اعتبارسنجی شرکت کنند. این باعث می‌شود که مشارکت در شبکه‌های بلاک چین در دسترس‌تر و کم‌هزینه‌تر باشد، و در نتیجه، اکوسیستم بلاک چین را دموکراتیک‌تر می‌کند.

با این حال، همچنان چالش‌هایی از قبیل تمرکز قدرت در شبکه‌های مبتنی بر PoS وجود دارد. برخی پروژه‌ها به‌دنبال پیشرفت و نوآوری در این حوزه هستند و الگوریتم‌های جدیدی را معرفی می‌کنند که از مزایای PoS بهره‌برداری کرده و ضعف‌های آن را برطرف نمایند. به همین دلیل، مکانیسم‌های اجماع پیشرفته‌تری هم در دست توسعه بوده و روز به روز این الگوریتم‌ها در حال گسترش و بهبود هستند. این روند نوآوری می‌تواند آینده‌ای هیجان‌انگیز و پویاتر برای فناوری بلاک چین رقم بزند.

سؤالات متداول

جمع‌بندی

الگوریتم اثبات سهام یکی از روش‌های پیشرفته برای تأمین امنیت شبکه‌های بلاک چین است. در این مدل، افراد با سهام‌گذاری یا استیکینگ ارزهای دیجیتال خود، قادر به اعتبارسنجی تراکنش‌ها و تولید بلاک هستند. این فرآیند به طور طبیعی باعث کاهش مصرف انرژی و افزایش کارایی شبکه می‌شود. کاربران از این طریق می‌توانند به‌عنوان اعتبارسنج عمل کرده و از پاداش‌هایی برای مشارکت در شبکه بهره‌مند شوند.

اثبات سهام به دلیل مزایای مختلفی مانند مقیاس‌پذیری بهتر و هزینه کمتر، توجه بسیاری از پروژه‌های بلاک چین را جلب کرده است. با این حال، مانند هر الگوریتم اجماع دیگری، چالش‌هایی مانند خطر تمرکز قدرت و مشکلات امنیتی در برخی شرایط وجود دارد. باوجود این، PoS  به‌طور مداوم در حال تکامل است و روز به روز با معرفی الگوریتم‌های جدید، بهبود می‌یابد.